Een paard dat voorwaarts denkt, vind ik heel prettig om te rijden. Zo’n paard hoef je niet telkens te motiveren om aan het werk te blijven en dat maakt het voor ons als ruiter net even een stukje makkelijker. Dat neemt trouwens niet weg dat je ook een uit zichzelf wat minder gemotiveerd of minder voorwaarts paard, heel goed kan trainen om vlugger te worden en meer mee te denken, maar dat is een onderwerp voor later. Als we het hebben over voorwaarts, dan willen we als ruiter graag een paard dat actief beweegt, het achterbeen onderbrengt en niet steeds terugvalt in tempo. En we vinden het belangrijk dat een paard ‘aan het been is’. Dat aan het been zijn vind ik een heel interessant onderwerp en daarover wil ik graag delen hoe ik hier tegenaan kijk.
Wat ik met regelmaat zie gebeuren is dat mensen een paard opleiden en zij heel netjes hebben geleerd dat het paard eerst actief moet zijn, dat hij goed op je beenhulp naar voren moet en dat je als je paard een bepaald tempo heeft hij zelf daarin moet doorgaan zonder ondersteuning van jou. Mijn eerste vraag daarover is dit: Hoe eerlijk is dit? Is het eerlijk om van je (jonge) paard te verwachten dat hij volledig zonder jouw hulp functioneert? Is het eerlijk om hem niet te ondersteunen als hij aangeeft het nog moeilijk te vinden om een bepaald tempo vol te houden? Is het eigenlijk wel realistisch om te verwachten dat hij maar blijft gaan, ook al verliest hij zijn evenwicht nog weleens?
Ik stel de vraag natuurlijk niet voor niets, ik vind het zelf namelijk heel oneerlijk. Ik vind het oneerlijk als je een paard dat uit balans raakt en terugvalt, naar voren drijft (of erger, schopt of tikt) zonder aandacht te besteden aan de reden dat hij uit balans is geraakt. Ik vind het ook oneerlijk om te verwachten dat een paard maar gewoon moet blijven lopen ongeacht of hij het moeilijk of zwaar vindt.
Dit betekent niet dat mijn paarden mogen stoppen als ze het even lastig krijgen, het betekent wel dat ik ze dan help. Ik ondersteun waar nodig met mijn kuit en hang daar verder geen consequentie of correctie aan. Ervaring leert namelijk dat naarmate een paard wat verder in zijn opleiding is hij beter in balans komt en zijn eigen lijf beter leert kennen en gebruiken, ze ook vanzelf meer voorwaarts blijven en mooier in hetzelfde tempo blijven gaan. In het begin van de opleiding je bezighouden met of je paard wel in hetzelfde tempo en zonder extra beenhulp door blijft gaan, levert in mijn ervaring vooral gefrustreerde paarden en ruiters op die veel energie steken in iets wat zich in de loop van de tijd toch vanzelf oplost. Help hem en vertrouw erop dat als jouw opleiding correct is en je jouw paard hebt geleerd hoe hij zijn lijf moet gebruiken en wat jij van hem wil, hij jouw hulp steeds minder nodig zal hebben. Help hem. Als je dit correct doet, hoef je echt niet bang te zijn dat je paard straks blijvend ondersteuning nodig zal hebben of dat hij niet meer zal luisteren naar je voorwaartse hulp. Belangrijk is om hem te helpen waar nodig en niet continu te drijven op momenten dat het niet nodig is, dat laatste stompt een paard af. Rustig ondersteunen waar nodig geeft een paard juist vertrouwen en motivatie om te werken.
Een tweede punt wat ik echt essentieel vind in mijn opleiding is dat de paarden aan mijn been zijn, maar niet voor mijn been uit. Ik bedoel daarmee dat ik niet wil dat als ik eraan kom met kuit, het paard naar voren vliegt (al dan niet uit angst voor een grotere hulp bij te weinig reactie). Ik wil eraan kunnen komen met mijn been en ik vind het belangrijk dat ik een paard ook kan buigen om mijn been. Dat lukt niet als ze er alleen maar voor weglopen. Reactie, maar geen overreactie of reflex. Ik wil voorwaarts kunnen op een beenhulp, maar ook zijwaarts, buiging vragen in het lijf en later verzameling. Dat onderscheid maak ik door de intentie waarmee in de hulp geef, door de combinatie met mijn zit- en teugelhulpen en door het doseren van de beenhulp. Een andere reden waarom ik niet wil dat een paard te fel vooruitgaat op mijn been, is dat ze zich dan heel makkelijk van het achterbeen af duwen. Het is eenvoudig voor een paard om de achterbenen te gebruiken om de rest van hun lijf vooruit weg te duwen, wat we ook wel een stuwend achterbeen noemen. Niet iets wat we willen in het rijden! Liever wil ik iets meer rust in de reactie, een paard dat mooi vanuit een dragend achterbeen voorwaarts beweegt in het ritme.
Zoals eigenlijk bij alles in het rijden is doseren dus het sleutelwoord. Reactie vragen is prima, overreactie triggeren is dat niet. Toewerken naar een paard dat ontspannen van achter naar voor aan je been een voorwaartse reactie geeft is wat ik wil. Een paard dat uit angst of uit aangeleerd reflex vooruit vliegt en daarbij spanning opbouwt in zijn lijf, dat probeer ik ten alle tijde te voorkomen. Ik noem dat ook wel een paard dat voor mijn been uit is, die probeert eigenlijk te voorkomen dat ik been ga geven door maar te blijven gaan en gaan en gaan. Dat paard kan ik niet bewerken, ik kan er niet aan rijden en dat paard mist vertrouwen. In dat geval ga ik terug naar de basis, ga ik hem eerst uitleggen dat het oke is om rust te bewaren en om eerst even na te denken over hoe hij moet reageren en probeer ik zodoende het paard aan mijn been te krijgen, in plaats van voor het been uit.
Hopelijk heb ik je kunnen uitleggen hoe ik zie en hoe ik het graag wil en kan je er je voordeel mee doen.
Veel plezier samen!
